بذر آرزومان

گل های بنفشه با زیبایی و تنوع رنگ خود، از محبوب ترین گل های فصل سرد هستند. با رعایت نکات این راهنما، می توانید باغچه یا بالکن خود را با این گل های دوست داشتنی پر کنید و از زیبایی آنها در ماه های پاییز تا بهار لذت ببرید. پرورش بنفشه نیاز به مراقبت منظم اما ساده دارد و نتیجه آن، گل هایی شاداب و رنگارنگ است که لبخند را به لبان شما می آورند.

مقدمه

گل بنفشه یکی از محبوب ترین گل های فصلی است که با رنگ های متنوع و زیبا باغچه و گلدان های شما را روشن می کند. این راهنما به شما کمک می کند تا از ابتدا تا انتها، مراحل کاشت و نگهداری این گل زیبا را بیاموزید و از پرورش آن لذت ببرید.

آشنایی با گل بنفشه

نام علمی: Viola × wittrockiana (پنسی) یا Viola tricolor (بنفشه سه رنگ) 

خانواده: Violaceae (بنفشه سانان) 

دوره رشد: یکساله یا دوساله 

ارتفاع: 10 تا 25 سانتی متر 

رنگ: طیف وسیعی از رنگ ها شامل بنفش، آبی، زرد، سفید، قرمز، نارنجی و ترکیبی از این رنگ ها 

زمان گلدهی: پاییز تا اوایل تابستان (بسته به منطقه و زمان کاشت)

وسایل و مواد مورد نیاز

• بذر گل بنفشه (ترجیحاً تازه و با کیفیت)
• سینی نشا یا گلدان های کوچک برای جوانه زنی
• گلدان اصلی یا فضای باغچه برای نشاکاری
• خاک مخصوص کاشت بذر یا ترکیب خاک باغچه سبک
• پرلیت یا ماسه برای بهبود زهکشی
• آبپاش با سر پاشش ظریف
• اسپری آب
• بیلچه کوچک باغبانی
• کود مایع با نیتروژن کم و پتاسیم بالا
• دستکش باغبانی
• برچسب برای مشخص کردن محل کاشت

زمان مناسب کاشت

بهترین زمان برای کاشت بذر بنفشه 10 تا 12 هفته قبل از آخرین یخبندان منطقه شماست:

• برای گلدهی پاییز و زمستان: اواخر تیر تا اواسط مرداد
• برای گلدهی بهار: اواخر شهریور تا اواخر مهر
• در مناطق معتدل: امکان کاشت در طول سال با تمرکز بر اوایل بهار و اواخر تابستان

مراحل کاشت بذر بنفشه

مرحله 1: آماده سازی خاک و بستر کاشت

برای کاشت در سینی نشا یا گلدان کوچک:

1. ترکیبی از خاک مخصوص کاشت بذر (70%) و پرلیت یا ماسه (30%) آماده کنید
2. سینی نشا یا گلدان های کوچک را تا 1 سانتی متر مانده به لبه با خاک پر کنید
3. سطح خاک را صاف و یکنواخت کنید
4. خاک را با اسپری آب کاملا مرطوب کنید (نه خیس)

مرحله 2: کاشت بذر

1. بذرهای بنفشه بسیار ریز هستند، آنها را به دقت روی سطح خاک پخش کنید (فاصله حدود 1 سانتی متر)
2. بذرها را با لایه بسیار نازکی از خاک (حدود 3 میلی متر) بپوشانید
3. نکته مهم: بذر بنفشه برای جوانه زنی به نور نیاز دارد، پس آنها را زیاد عمیق نکارید
4. با اسپری آب به آرامی خاک را مرطوب کنید
5. برای حفظ رطوبت، می توانید سطح ظرف را با پلاستیک شفاف بپوشانید (روزی یکبار برای تهویه کنار بزنید)

مرحله 3: مراقبت در دوره جوانه زنی

1. ظرف حاوی بذر را در محلی با دمای 18 تا 21 درجه سانتی گراد قرار دهید
2. نور غیرمستقیم و کافی فراهم کنید (نور مستقیم خورشید نباشد)
3. سطح خاک را همیشه مرطوب نگه دارید (با اسپری آب)
4. بذرها معمولا بین 5 تا 14 روز جوانه می زنند
5. پس از جوانه زنی، پوشش پلاستیکی را بردارید
6. اگر گیاهچه ها خیلی متراکم رشد کردند، آنها را تنک کنید (فاصله حداقل 2 سانتی متر)

مرحله 4: مراقبت از نشاها

1. پس از ظهور 2 تا 4 برگ واقعی (حدود 3 تا 4 هفته)، گیاهچه ها آماده انتقال به گلدان های بزرگتر هستند
2. هر گیاهچه را با احتیاط، همراه با خاک اطراف ریشه، به گلدان 7 تا 10 سانتی متری منتقل کنید
3. از خاک باغچه غنی شده با کمپوست استفاده کنید (ترکیب 2 قسمت خاک باغچه، 1 قسمت پیت ماس و 1 قسمت پرلیت)
4. نشاها را در عمق مناسب (هم سطح با خاک قبلی) قرار دهید
5. اطراف ریشه را با خاک پر کنید و کمی فشار دهید
6. بلافاصله آبیاری کنید

مرحله 5: سازگاری با محیط بیرون (برای نشاهای داخل خانه)

1. قبل از انتقال به باغچه، نشاها را به تدریج با محیط بیرون سازگار کنید (hardening off)
2. ابتدا روزانه 1 ساعت و سپس به تدریج 2، 3 و 4 ساعت آنها را در محیط بیرون قرار دهید
3. این فرآیند را طی 7 تا 10 روز انجام دهید
4. مراقب باشید نشاها در معرض باد شدید یا آفتاب مستقیم قرار نگیرند

مرحله 6: کاشت در باغچه یا گلدان نهایی

برای کاشت در باغچه:

1. محل آفتابگیر در بهار و پاییز یا نیمه سایه در تابستان انتخاب کنید
2. خاک را تا عمق 20 سانتی متر شخم بزنید
3. کمپوست یا کود دامی پوسیده به خاک اضافه کنید
4. نشاها را با فاصله 15 تا 20 سانتی متر از هم بکارید
5. عمق کاشت باید به اندازه ای باشد که ریشه ها پوشیده شوند و طوقه گیاه هم سطح خاک باشد
6. اطراف گیاه را کمی فشار دهید و آبیاری کنید

برای کاشت در گلدان نهایی:

1. گلدانی با قطر حداقل 20 سانتی متر و عمق مناسب انتخاب کنید
2. اطمینان حاصل کنید گلدان زهکشی مناسب دارد (سوراخ های کافی در ته گلدان)
3. لایه نازکی از سنگریزه در ته گلدان بریزید
4. خاک مناسب (ترکیب خاک باغچه، کمپوست و پرلیت) در گلدان بریزید
5. نشاها را با فاصله مناسب (10 تا 15 سانتی متر) در گلدان بکارید
6. آبیاری کنید

برنامه نگهداری گل بنفشه

آبیاری

• خاک را همیشه نمدار نگه دارید اما از خیس بودن آن اجتناب کنید
• معمولا هر 2 تا 3 روز یکبار آبیاری کنید (بسته به دما و رطوبت محیط)
• در تابستان ممکن است به آبیاری روزانه نیاز باشد
• آب را به پای گیاه بدهید و از خیس کردن گل ها و برگ ها خودداری کنید
• بهترین زمان آبیاری صبح زود است

 کوددهی

• دو هفته پس از انتقال نشاها، شروع به کوددهی کنید
• از کود مایع متعادل با نیتروژن کم و پتاسیم بالا استفاده کنید
• هر 2 تا 3 هفته یکبار کوددهی کنید
• در فصل زمستان، کوددهی را کاهش دهید یا متوقف کنید
• غلظت کود را نصف میزان توصیه شده روی بسته در نظر بگیرید

مراقبت های منظم

• گل های پژمرده را مرتب جدا کنید (deadheading) تا گلدهی ادامه یابد
• برگ های زرد یا آسیب دیده را حذف کنید
• خاک اطراف گیاه را سست کنید تا هوادهی بهتر انجام شود
• در تابستان های گرم، از سایه بان برای محافظت استفاده کنید
• در مناطق با زمستان سرد، از پوشش مالچ استفاده کنید

مشکلات رایج و راه حل ها

آفات

• شته ها: با اسپری آب و صابون (2 قاشق مایع ظرفشویی در 1 لیتر آب) اسپری کنید
• حلزون و راب: از تله های آبجو یا مواد طبیعی دورکننده استفاده کنید
• کنه عنکبوتی: محلول سیر (5 حبه سیر له شده در 1 لیتر آب، 24 ساعت خیس خورده و صاف شده) اسپری کنید

بیماری ها

• سفیدک پودری: بهبود گردش هوا، کاهش رطوبت برگ ها، اسپری محلول جوش شیرین (1 قاشق چایخوری در 1 لیتر آب)
• پوسیدگی ریشه: کاهش آبیاری، بهبود زهکشی، حذف گیاهان آلوده
• لکه برگی: حذف برگ های آلوده، کاهش رطوبت سطحی، فاصله مناسب بین گیاهان

مشکلات دیگر

• رشد ضعیف: کمبود نور یا مواد غذایی، خاک نامناسب
• عدم گلدهی: دمای نامناسب (بنفشه در دمای 10 تا 21 درجه بهترین گلدهی را دارد)
• ساقه های طویل و ضعیف: نور ناکافی، تراکم زیاد گیاهان
• برگ های زرد: آبیاری بیش از حد، زهکشی نامناسب، کمبود آهن

جمع آوری بذر برای سال آینده

1. اجازه دهید برخی از گل ها روی گیاه بمانند تا غلاف بذر تشکیل شود
2. غلاف بذر ابتدا سبز و سپس قهوه ای و خشک می شود
3. زمانی که غلاف ها کاملا خشک شدند، اما هنوز باز نشده اند، آنها را برداشت کنید
4. غلاف ها را در یک کیسه کاغذی یا ظرف خشک قرار دهید تا کاملا خشک شوند
5. غلاف ها را به آرامی فشار دهید تا بذرها آزاد شوند
6. بذرها را در پاکت کاغذی در مکان خشک و خنک نگهداری کنید
7. بذرهای بنفشه معمولا تا 2 سال قابل استفاده هستند

نکات طلایی برای پرورش بنفشه

• بنفشه ها دمای خنک را ترجیح می دهند و در گرمای شدید تابستان ممکن است از بین بروند
• در مناطق گرم، آنها را در سایه جزئی بکارید
• برای گلدهی مداوم، گل های پژمرده را حتما جدا کنید
• بنفشه ها را می توان به راحتی از طریق قلمه نیز تکثیر کرد
• برای داشتن گیاهان قوی تر و پرگل تر، سر شاخه ها را هرس کنید
• بنفشه ها گیاهان مقاومی هستند که حتی در دمای نزدیک به صفر درجه نیز زنده می مانند
• گل های بنفشه خوراکی هستند و می توانند برای تزیین سالاد و دسر استفاده شوند

تفاوت های بنفشه (Viola) و پنسی (Pansy)

• پنسی ها معمولا گل های بزرگتری دارند (5 تا 10 سانتی متر)
• بنفشه ها گل های کوچکتر (2 تا 3 سانتی متر) اما تعداد بیشتری دارند
• پنسی ها به گرما حساس ترند، در حالی که بنفشه ها مقاومت بیشتری دارند
• بنفشه ها معمولا عطر بیشتری دارند
• روش کاشت و نگهداری هر دو تقریبا یکسان است